Στο μνημειώδες έργο του, «Η Κατάθεσή μου» (Εκδόσεις «Αλήθεια», 1990) στον 3ο Τόμο, σελ. 206, κάτω από τον τίτλο, «Mea culpa», ο Γλαύκος Κληρίδης παραδέχεται, όπως αναφέρει, το σφάλμα του που δεν ήταν άλλο από τη σιωπή του σε μια κρίσιμη στιγμή της ιστορίας. «Η γνώμη μου ήταν ότι έπρεπε (το 1972) να συμβιβαστούμε» με τη συμφωνία που επιτεύχθηκε τότε στις ενισχυμένες διαπραγματεύσεις Κληρίδη – Ντενκτάς με τη συμμετοχή των συνταγματολόγων Μιχαήλ Δεκλερή από την Ελλάδα και Ορχάν Αλτικαστί από την Τουρκία. «Η σιωπή μου ήταν λάθος. Κατέθεσα τα όπλα πολύ εύκολα…». «Η πιο σημαντική και μοιραία συνάντηση που είχα με το Μακάριο έγινε στις 12 Σεπτεμβρίου 1972», γράφει ο Γλ. Κληρίδης, καταθέτοντας τα εξής:
«Ήταν μοιραία γιατί αν είχα κατορθώσει να πείσω τον Μακάριο να δεχθεί την άποψή μου τα πράγματα στην Κύπρο θα έπαιρναν διαφορετική τροπή. Το πραξικόπημα θα είχε αποφευχθεί, η εισβολή δεν θα γινόταν και η Κύπρος θα είχε γλιτώσει από ένα πλήθος καταστροφές, από τους χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, τους πρόσφυγες, τους εκατοντάδες αγνοούμενους και από την παράλυση της οικονομίας της. Το ότι η αδιάλλακτη στάση του Μακάριου στο ζήτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης στάθηκε εμπόδιο στη λύση του Κυπριακού το Σεπτέμβριο του 1972, αποτελεί ιστορικό γεγονός που κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί.
…Ο Μακάριος επέμεινε στην αδιάλλακτη στάση του, παρ’ όλον ότι οι Τουρκοκύπριοι είχαν αποδεχθεί και τα 13 σημεία που είχε προτείνει ο ίδιος το 1963 σχετικά με τις συνταγματικές τροποποιήσεις. Ο Μακάριος δεν υποχώρησε αν και οι Τουρκοκύπριοι υποχώρησαν περισσότερο αφού εγκατέλειψαν την απαίτησή τους για την ομαδοποίηση των χωριών και δέχθηκαν να νομοθετεί η Βουλή των Αντιπροσώπων για υποθέσεις τοπικής αυτοδιοίκησης… Η απόφαση του Μακαρίου της 12ης Σεπτεμβρίου 1972 να μην συμβιβασθεί, παρ’ όλες τις υποχωρήσεις της τουρκικής πλευράς, απέβη μοιραία για τον ίδιο και για την Κύπρο. Ο κύβος ερίφθη και επακολούθησε το χειρότερο».
Σήμερα συμπληρώνονται έξι χρόνια από το θάνατο του Γλαύκου Κληρίδη. Ο Γλαύκος Κληρίδης έχει προσφέρει στην πατρίδα του και τον κόσμο ανεκτίμητες υπηρεσίες. Πολέμησε τον ναζισμό, υπηρέτησε τον απελευθερωτικό αγώνα της Κύπρου, οδήγησε το κυπριακό σε λύση τόσο πριν όσο και μετά την εισβολή, παρέλαβε το ‘74 χάος και παρέδωσε κράτος, ενέταξε την Κύπρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση… αλλά η κορυφαία στιγμή της προσφοράς, της ανιδιοτέλειας και της σοφίας του ήταν η καταγραφή του mea culpa του στο βιβλίο ζωής που έγραψε. Ένας ανεκτίμητος οδηγός για εμάς που δήθεν περπατούμε στα βήματα του, αλλά δεν συναισθανόμαστε ότι επαναλαμβάνουμε την επιπολαιότητα του Μακαρίου που υποχρέωσε τον Κληρίδη να απολογηθεί γιατί δεν τον απέτρεψε από του να οδηγήσει την Κύπρο στην καταστροφή.
Το mea culpa του επέλεξα ως ελάχιστη τιμή στη μνήμη του.
Loading ...
