Η πρόκληση της μετατροπής της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί μας θυμίζει ξανά την κερκόπορτα. Τη μικρή εκείνη δρύινη πόρτα στα τείχη της Κωνσταντινούπολης από την οποία εισήλθαν (πιθανόν από εσωτερική προδοσία) λίγοι γενίτσαροι κατά την μεγάλη έφοδο στις 29 Μαΐου 1453, διασπώντας έτσι την άμυνα των πολιορκούμενων και προκαλώντας την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Έκτοτε οι Έλληνες επαναπαυόμαστε στην ιδέα ότι η κερκόπορτα φέρει την ευθύνη της άλωσης.
Μια αυτοκρατορία δεν καταρρέει επειδή κάποιος άνοιξε μια μικρή πόρτα στον εχθρό. Η κατάρρευση της Πόλης άρχισε από πολύ νωρίς, 250 χρόνια προηγουμένως με την άλωσή της από τους Σταυροφόρους (1204) και τις πολιτικές θρησκευτικές έριδες που ακολούθησαν. Οφειλόταν στην απουσία βοήθειας από την Δύση, στην άσχημη οικονομική κατάσταση, στην φυγή ανθρώπινου δυναμικού και στην κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς, που έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων πολεμιστών στην Ευρώπη.
Τα στρατιωτικά δεδομένα της στιγμής, δηλαδή η συντριπτική υπεροχή του Μωάμεθ Β’, με 150 χιλιάδες τακτικά στρατεύματα, (πεζικό, ιππικό, πυροβολικό, τοξότες, σφενδονιστές και ακοντιστές) έναντι 8.500 υπερασπιστών της Πόλης, περιορισμένου εξοπλισμού, οδήγησαν στην άλωση της Πόλης και όχι το άνοιγμα της κερκόπορτας. Άλλωστε, το άνοιγμα της Κερκόπορτας δεν συμβαίνει την ώρα της τελικής αναμέτρησης, αλλά πιο πολύ πριν. Κι ο εχθρός προσκαλείται στην ουσία να καταλάβει την ανοχύρωτη πόλη, όπως πολύ παραστατικά το περιγράφει ο Κωστής Παλαμάς στον «Δωδεκάλογο του Γύφτου».
Ο συμβολισμός της κερκόπορτας είναι δεδομένος και δεν χρειάζεται πολιτική ανάλυση για να τον τεκμηριώσει κανείς. Όμως στην Κύπρο, εδώ και 46 χρόνια, όπως επιμένω να γράφω κάθε χρόνο, παραμείναμε στο συμβολισμό και διαγράψαμε τις ευθύνες και τα πραγματικά γεγονότα που προηγήθηκαν της κερκόπορτας. Σε βαθμό που στο τέλος υιοθετήσαμε τον τουρκικό ισχυρισμό ότι η τουρκική εισβολή του 1974 έγινε λόγω του πραξικοπήματος.
Με την ευκαιρία της σημερινής μαύρης επετείου του εγκληματικού, να το επαναλάβουμε, πραξικοπήματος και καταδικάζοντάς το από τα νύχια ως την κορφή για να μην μείνει η παραμικρή αμφιβολία, οφείλουμε στους εαυτούς μας, στον τόπο μας και στο εθνικό πρόβλημα μια αναγνώριση. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τους λόγους για τους οποίους φτάσαμε στην τουρκική εισβολή. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τη θέση μας και τη θέση των Τουρκοκυπρίων στην κοινή μας πατρίδα. Χωρίς να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα, χωρίς να αποδεχτούμε τους λόγους που το προκάλεσαν, είναι αδύνατο να το λύσουμε. Μπορεί να επαναπαυόμαστε στο ηλίθιο εκείνο πραξικόπημα και να του φορτώνουμε την 46χρονη αδυναμία μας να λύσουμε το κυπριακό, αλλά η Κύπρος θα παραμένει μισή κατεχόμενη και η άλλη μισή υπό την τουρκική απειλή.
Loading ...
