Αποχή και αίτια

Τάκης Αγαθοκλέους

31/01/2023
17:32

-+=

ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια δημοσιεύτηκαν αρκετά άρθρα αναφορικά με την απώλεια ψήφων που είχαν τα δύο μεγάλα κόμματα ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Το επιχείρημα των αρθρογράφων είναι επικριτικό. Επιρρίπτουν ευθύνες στις ηγεσίες των κομμάτων για τη μεγάλη – όντως – μείωση των ψηφοφόρων τους.

«ΤΟ ΣΚΗΝΙΚΟ που έχει διαμορφωθεί είναι αποτέλεσμα της αλαζονείας των μεγάλων και της τάσης να κρύβουν κάτω από το χαλί τα προβλήματα. Από το 2011 και εντεύθεν, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ έχασαν περίπου 40.000 ψήφους έκαστο. Πώς αντέδρασαν, τι έκαναν για να επαναφέρουν τους ψηφοφόρους; Η αποχή, παρά τα όσα λέγονται συνήθως το βράδυ των εκλογών, οι κλάψες και οι εκκλήσεις προς τους πολίτες, δεν τους απασχολεί. Γίνεται για το θεαθήναι. Προκύπτει πως ούτε η μείωση των ποσοστών τους απασχολεί» έγραψε ο Κώστας Βενιζέλος προχθές στο «Φιλελεύθερο».

ΠΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ο Γιώργος Καλλινίκου: «Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Ο ΔΗΣΥ βρέθηκε από 34,28% το 2011 στο 30,69% το 2016 και στο θλιβερό 27,7% το 2021. Το ΑΚΕΛ βρέθηκε από 32,67% το 2011 στο 25,67% το 2016 και στο τραγικό 22,34% το 2021. Η Πινδάρου κατέγραψε απώλεια περίπου 40.000 ψηφοφόρων και η Εζεκία Παπαϊωάννου περίπου 52.000 ψηφοφόρων. Εξίσου σημαντική απώλεια κατέγραψαν και τα άλλα δύο παραδοσιακά κοινοβουλευτικά κόμματα. Το ΔΗΚΟ απώλεσε περίπου 23.000 ψήφους και η ΕΔΕΚ περίπου 13.000 ψήφους».

ΟΙ ΔΥΟ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΙ χαρακτηρίζουν σαν αποτυχία των ηγεσιών των κομμάτων τη μείωση των ψηφοφόρων τους. Ερώτηση: Είναι όντως αυτός ο λόγος; Πιο σωστά, είναι ΜΟΝΟ αυτός ο λόγος; Φταίνε ΜΟΝΟ οι κομματικές ηγεσίες και παρατηρείται τέτοια μεγάλη μείωση στους αριθμούς των ψηφοφόρων τους ή φταίει και κάτι άλλο;

Ο ΠΙΟ ΒΑΣΙΚΟΣ λόγος, κατά η γνώμη μου, δεν είναι η αποτυχία των κομματικών ηγεσιών. Γιατί αποχή με αυξητικές τάσεις παρατηρείται σε παγκόσμιο επίπεδο από τις αρχές της δεκαετίας 1990, άρα δεν μπορούμε να πούμε πως οι κομματικές ηγεσίες όλου του κόσμου είναι αποτυχημένες. Χαρακτηριστικά στην Ευρώπη που μας ενδιαφέρει περισσότερο, κατά μέσο όρο σε όλες τις χώρες-μέλη το 1979 η συμμετοχή ήταν περίπου 60%, το 2004 μειώθηκε στο 46%, ενώ σήμερα είναι γύρω στο 40%.

Ο ΒΑΣΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ της εγκατάλειψης των κομμάτων και κατ’ επέκταση της αύξησης της αποχής είναι η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία. Η οποία έχει πολλά παρακλάδια. Οφείλεται για παράδειγμα και στην αδιαφορία και στην ελλιπή ενημέρωση και στη διαμαρτυρία και στο θυμό (πχ λόγω οικονομικής δυσπραγίας)και σε προσωπικούς λόγους. Ακόμα, το φαινόμενο συνδέεται και με μια τάση απολιτικοποίησης. Είναι και μια κριτική στάση αλλά και έλλειψη εµπιστοσύνης έναντι της πολιτικής εν γένει. Και κάτι άλλο βασικό: Και στην Κύπρο και στο εξωτερικό η αποχή αυξήθηκε από τότε που διά νόμου έπαψε η εκλογή να είναι υποχρεωτική (στην Κύπρο από το 2017).

Η ΑΠΟΧΗ είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και είναι άδικο εδώ στην Κύπρο να επιρρίπτουμε ευθύνες μόνο στις κομματικές ηγεσίες για τη μείωση των ψηφοφόρων τους. Αν μάλιστα πάμε και λίγο πίσω, θα δούμε ότι και στην …αθηναϊκή άμεση δημοκρατία η συμμετοχή στα κοινά ήταν πολύ χαμηλή. Ακόμα και όταν οι Αθηναίοι που είχαν δικαίωμα ψήφου έφτασαν τους 60.000, ήταν πάρα πολύ δύσκολο να συμπληρωθεί η απαρτία των 6.000 στην Εκκλησία του Δήμου, ακόμα και όταν τα θέματα της ημερήσιας διάταξης ήταν ύψιστης σημασίας για την επιβίωση της πόλης. Έφταιγαν και τότε οι… κομματικές ηγεσίες;