Άδικο έλεγχο καταλογίζει το Τμήμα Δασών στον Οδυσσέα – Ιδού τα πιστοποιητικά ασφαλείας (Εικόνες)

Τα δύο πυροσβεστικά ελικόπτερα Kamov άναψαν φωτιές στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής με τον Γενικό Ελεγκτή να αναφέρει πως προκύπτει αυξημένο κόστος αλλά και κενά στα τεχνικά χαρακτηριστικά. Την ίδια ώρα, ο Υπουργός Γεωργίας έχει συγκαλέσει σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα ώστε να συζητηθεί το θέμα της ασφάλειας των πτητικών μέσων αλλά και η ετοιμότητα διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών.

Ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών Χαράλαμπος Αλεξάνδρου έχει απαντήσει με επιστολή του στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που αφορούσε τη «Διαχείριση Συμβάσεων Πτητικών Μέσων Πυρόσβεσης» αναφέροντας πως:

(α) Η Έκθεση δεν έχει περιοριστεί στα στοιχεία που έχουν τεθεί ενώπιον της ΕΥ από το Τμήμα μου ως ελεγχόμενης οντότητας, ως απαιτούν οι αρχές του ελέγχου, αλλά περιέλαβε στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της από άλλους.

(β) Η Έκθεση δεν περιορίστηκε σε θέματα συμμόρφωσης ως ήταν ο σκοπός του ελέγχου, αλλά περιέλαβε και άλλα θέματα.

(γ) Η Έκθεση δεν περιορίστηκε στα καθορισθέντα κριτήρια ελέγχου, αλλά περιέλαβε και άλλα κριτήρια.

(δ) Ο έλεγχος δεν ήταν δίκαιος.

(ε) Σχεδόν στο σύνολο τους τα ευρήματα της Έκθεσης όπως τεκμηριώνεται πιο κάτω είναι αβάσιμα, αστήρικτα και ατεκμηρίωτα και κατ’ επέκταση και οι συνδεδεμένες με αυτά συστάσεις ανυπόστατες και/ή αυθαίρετες.

(στ) Υπήρξε δυσφήμιση του ονόματος του Τμήματος μου, έμμεσα δε και εμένα προσωπικά ως αποτέλεσμα των ανυπόστατων ευρημάτων και ειδικά του ευρήματος ενδεχόμενης διαφθοράς η οποία φιγούραρε στους πρωτοσέλιδους τίτλους των εφημερίδων.

Η επιστολή του κ. Αλεξάνδρου:

Δίκαιος Έλεγχος

2. Όπως λέχθηκε και στα σχόλια μας επί του Προσχεδίου της Έκθεσης, τη διαχείριση της Σύμβασης μίσθωσης δύο ελικοπτέρων έπρεπε να έχει Πυροσβεστική Υπηρεσία η οποία έχει και τη δικαιοδοσία για τις επιχειρήσεις τους. Έχει ανατεθεί στο Τμήμα μου παρά τη διαφωνία μας αφού δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Τμήματος μου, η Μονάδα Πτητικών Μέσων του Τμήματος μου δεν έχει τεχνογνωσία στα ελικόπτερα αλλά στα αεροπλάνα ενώ υπήρχε τεχνογνωσία στην Αστυνομία που διαθέτει Μονάδα με ελικόπτερα τη στιγμή που η ΠΥ υπαγόταν στην Αστυνομία αλλά ακόμη και σήμερα που έχει ανεξαρτητοποιηθεί από την Αστυνομία βρίσκεται κάτω από το ίδιο Υπουργείο. Όταν καλείσαι να διεκπεραιώσεις μια εργασία που δεν είναι δική σου, εκ της φύσεως της είναι δύσκολη και η οποία στην πορεία έγινε ακόμη δυσκολότερη, τη διεκπεραιώνεις ακολουθώντας τη νομοθεσία και τις διαδικασίες και όχι μόνο, αφού στην διάρκεια αυτής της υπερπροσπάθειας μας (είναι το λιγότερο που μπορεί να χαρακτηριστεί) είμαστε σε στενή επαφή και συνεχή διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους, Υπουργείο Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Υπουργείο Οικονομικών, Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων, ΣΠ ακόμη και προσωπικά με τον Γενικό Ελεγκτή, βεβαίως και δεν είναι δίκαιος ο έλεγχος ειδικά λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν ευσταθούν τα Ευρήματα.
3. Από μόνο του το γεγονός ότι έχει αναχθεί σε Σύσταση η μοναδική φορά που δεν απαντήσαμε, όχι σε επιστολή αλλά σε ένα επιμέρους θέμα μιας επιστολής καταδεικνύει ότι δεν ήταν δίκαιος ο έλεγχος.
4. Είναι γεγονός ότι υπήρξε κατά καιρούς διαφωνία με την Ελεγκτική Υπηρεσία και τον ίδιο προσωπικά τον Γενικό Ελεγκτή η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν και έντονη. Αναφέρονται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:

(α) Το ποιο θα ήταν το αντικείμενο αξιολόγησης της Ειδικής Έκθεσης ΤΔ/01/2021 «Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και οικονομικότητας των μέτρων που εφαρμόζει το ΤΔ, σε σχέση με την πρόληψη των δασικών Πυρκαγιών» και συγκεκριμένα αν θα κάλυπτε και τις πυρκαγιές υπαίθρου όπου το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο και όπου ο έλεγχος θα είχε μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία.

(β) Το αν η διάθεση κρατικής δασικής που γίνεται σε εξαιρετικές περιπτώσεις, πρέπει να γίνεται με διαγωνισμό.

(γ) Το θέμα της βόσκησης στα πλαίσια της κτηνοτροφικής μονάδας στην περιοχή «Γκρεμμοί του Χανουτάρη».

Ως αποτέλεσμα αυτών των διαφωνιών είναι γεγονός και έκδηλη η προκατάληψη και η τήρηση εχθρικής στάσης από την ΕΥ έναντι του Τμήματος μου με συνεπακόλουθο να μην τυγχάνουμε δίκαιου ελέγχου.

Ευρήματα της Έκθεσης

Α. Διαγωνισμοί για την αγορά υπηρεσιών μίσθωσης (wet leasing) δύο ελικοπτέρων για επιχειρήσεις αεροπυρόσβεσης κατά τις καλοκαιρινές περιόδους.

5. (α) Σε σχέση με το Εύρημα 1 και τη Σύσταση 1 ότι δεν εφαρμόστηκαν οι πρόνοιες της νομοθεσίας που διέπουν τη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων των Διαγωνισμών και ειδικά για το δικαίωμα των ΟΦ για προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής σημειώνουμε πως είχαν τηρηθεί οι διαδικασίες απόλυτα με τη βοήθεια της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων. Απλά υπήρξαν δύο μεμονωμένες περιπτώσεις, η πρώτη όταν εκ παραδρομής υπήρξε καθυστέρηση 15 περίπου ημερών στη γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων του Διαγωνισμού ΤΔ 03/2022 στο συγκεκριμένο και μοναδικό ΟΦ που έλαβε μέρος και η δεύτερη όταν εκ παραδρομής στον Διαγωνισμό ΤΔ 40/2022 στην γνωστοποίηση των αποτελεσμάτων δεν περιλάβαμε ενημέρωση για τα δικαιώματα του να προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή. Διατηρούμε τη θέση μας ότι, όχι μόνο δεν επηρεάστηκαν τα δικαιώματα του συγκεκριμένου ΟΦ αφού μπορούσε να προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, με ή και χωρίς τη δική μας ενημέρωση, αλλά ούτε και μπορούσαν να επηρεαστούν αφού όχι μόνο δεν πληρούσε ουσιώδεις όρους συμμετοχής στο Διαγωνισμού, δεν μπορούσε να υλοποιήσει ούτε το αντικείμενο της Διαγωνισμού. Δεν διερωτηθήκατε γιατί δεν έχει προσφύγει στην αρμόδια Αρχή, την Αναθεωρητική Αρχή; Το γεγονός ότι, μια πολύ απλή παράλειψη σε ένα πολύ απλό διαδικαστικό θέμα, χωρίς επηρεασμό των δικαιωμάτων του ΟΦ ανάχθηκε σε μείζων θέμα και σε Εύρημα και Σύσταση, είναι ένα ακόμη σημείο στήριξης της θέση μας ότι δεν ήταν δίκαιος ο έλεγχος.

(β) Ομιλούντες για τα δικαιώματα των ΟΦ, έχουμε διερωτηθεί αν ως ελεγχόμενος οργανισμός έχουμε οποιαδήποτε δικαιώματα σε περίπτωσης διαφωνίας ή κάποιου παραπόνου σε σχέση με τον έλεγχο και δεν βρήκαμε κάτι να αναγράφεται στην Έκθεση.

(γ) Σε σχέση με το αν τηρήθηκαν οι ανασταλτικές ημερομηνίες σύναψης της Σύμβασης για τον ΤΔ 48/2022 διατηρούμε τη θέση μας ότι για την προκήρυξη η οποία είχε τη σύμφωνο γνώμη της Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων και έτυχε της έγκρισης του ΣΠ χρησιμοποιήθηκε το Άρθρο 23 (α) του Νόμου Ν.104(Ι)/2010 το οποίο επιτρέπει τη μη εφαρμογή των ανασταλτικών προθεσμιών για τη σύναψη της Σύμβασης.

6. Το Εύρημα 2/Σύσταση 2 αφορά το Γενικό Λογιστήριο ως Αρμόδια Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων. Είναι δε γεγονός ότι είναι σε πλήρη συμφωνία και στηρίζει τις θέσεις μας, αλλά δεν είναι μόνο η στήριξη των θέσεων μας επί των συγκεκριμένων ζητημάτων. Εδώ έγκειται η ουσία της όλης υπόθεσης και επαναλαμβάνεται και πάλι. Το Τμήμα Δασών (ΤΔ) δεν ενήργησε από μόνο του. Όπως έχει αναφερθεί στην παράγραφο 2 πιο πάνω, ζήτησε τη βοήθεια και υπήρξε στενότατη συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να ακολουθηθεί η νομοθεσία και οι διαδικασίες οι οποίες αδιαμφησβήτητα και έχουν ακολουθηθεί όχι μόνο γενικά αλλά και σε όλες τις λεπτομέρειες.
7. (α) Σε σχέση με το Εύρημα 3/Σύσταση 3 ότι υπήρξε εκ των υστέρων τροποποίηση της εκτίμησης δαπάνης διαφωνούμε κατηγορηματικά και δηλώνουμε ότι δεν υπήρξε αλλαγή της εκτίμησης δαπάνης εκ των υστέρων, αλλά τεκμηρίωση της με βάση τα νέα δεδομένα της αγοράς όπως είχαν διαμορφωθεί τον Ιούλιο. Σε κάθε όμως περίπτωση η εν λόγω τεκμηρίωση έγινε όταν το ΣΠ με την επιστολή του ημερ. 1/7 μας ζήτησε την υποβολή πρόσθετων στοιχείων που δυνατόν να επηρέαζαν την Απόφαση του για ακύρωση του Διαγωνισμού ΤΔ 48/2022, έτυχε δε και της έγκρισης του ΣΠ με την απόφαση του ημερ. 5/7/2022.

Επιπρόσθετα τούτου και επί της ουσίας του θέματος από τη στιγμή που όπως έχουμε πει και λέμε και τώρα, πως η προσφερθείσα τιμή προέκυψε μέσα από τρεις Διαγωνισμούς, δεν έπρεπε και δεν πρέπει να υπάρχει αμφισβήτηση ή να κρίνεται ψηλή. Επαναλαμβάνουμε πως αυτή που ήταν εξωπραγματική ήταν η εκτίμηση δαπάνης, η οποία αδιαμφησβήτητα ήταν ορθή κατά το χρόνο που καθορίστηκε, αφού άλλα δεδομένα τον Ιανουάριο και άλλα τον Ιούλιο. Τη παλαιά Σύμβαση είχε για σχεδόν 20 χρόνια η ίδια εταιρεία ρωσικών συμφερόντων οι ιδιοκτήτες της οποίας διέμεναν μόνιμα στην Κύπρο.

Επίσης, δεν νομίζουμε να υπάρχει τομέας της οικονομίας που δεν έχει επηρεαστεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτό δεν είναι δικό μας συμπέρασμα. Το «ECHO Forest Fires Bulletin» ημερ. 17/6/2022 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαμβάνει σχετική αναφορά και επί λέξει μιλά για “disruptions on the markets”. Η ίδια αναφορά επαναλήφθηκε και στο «Bulletin» ημερ. 24/6/2022. Από τη στιγμή που δεν μπορούσε να συναφθεί Σύμβαση με την προηγούμενη εταιρεία ρωσικών συμφερόντων, ανέμενε κάποιος όταν τα παρατηρούμενα προβλήματα της περιορισμένης αγοράς των ελικοπτέρων, καθίσταντο μεγαλύτερα αφ΄ ενός μεν λόγω της αυξημένης ζήτησης ως αποτέλεσμα της σημασίας που αποδίδεται στην αεροπυρόσβεση και αφ΄ ετέρου λόγω των προβλημάτων της πανδημίας και του πολέμου ότι, η φετινή Σύμβαση θα είχε το ίδιο κόστος με την παλαιά.

Το ότι δεν πρέπει η εκτίμηση δαπάνης να κρίνεται ψηλή τεκμηριώνεται και με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τα οποία διαφαίνεται ότι οι τιμές για τη μίσθωση ελικοπτέρων αεροπυρόσβεσης είναι υψηλότερες κατά 35% από την τιμή κατακύρωσης του διαγωνισμού ΤΔ 48/2022, και μάλιστα με σαφώς μικρότερη μεταφορική δυνατότητα. Τα στοιχεία αυτά έχουν προκύψει μετά από σχετική διερεύνηση στην οποία είχαμε προβεί εμείς και έχουν σταλθεί με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ημερ. 29/7/2022. Από τη στιγμή που η τιμή δεν κρινόταν εξωπραγματική, ήταν και είναι η άποψη μας πως έπρεπε να γίνει κατακύρωση του Διαγωνισμού κατά τη συνεδρία του ΣΠ στις 24 Ιουνίου ως ήταν η εισήγηση μας και να μη γίνει ακύρωση του Διαγωνισμού. Πέραν των πιο πάνω η εκτίμηση δαπάνης είναι ένα τεχνικό θέμα και η υπέρβαση της ενέπιπτε στη διακριτική μας ευχέρεια ως ΑΑ να την τεκμηριώσουμε, η δε θέση μας αυτή υποστηρίζεται και από τη νομολογία. Εδώ έχουμε και την ανάμειξη και έγκριση του ΥΟ και δεν μπορεί να αγνοείται ή να παραμερίζεται ο ρόλος του. Το κράτος, η κυβέρνηση αποφάσισαν ότι θα καταβάλουν αυτή τη δαπάνη για να έχουμε ελικόπτερα για να αντιμετωπιστεί καλύτερα η απειλή των δασικών πυρκαγιών οι οποίες υπενθυμίζεται συνιστούν θέμα ασφάλειας. Τέλος, δεν μπορεί να γίνεται συνεχώς επίκληση γενικά και αόριστα της ίσης μεταχείρισης των ΟΦ και της διασφάλισης του ανταγωνισμού. Από τους 26 ΟΦ που εκδήλωσαν ενδιαφέρον τελικά συμμετείχαν στο Διαγωνισμό οι 7 και από αυτούς μόνο οι 2 ικανοποιούσαν τους όρους συμμετοχής και συμμετείχαν στην αξιολόγηση του τεχνικού μέρους. Σαφώς λοιπόν και δεν επηρέασε τη συμμετοχή η εκτίμηση δαπάνης. Όπως συμμετείχαν οι 7 ΟΦ θα μπορούσαν να συμμετάσχουν και οι υπόλοιποι και οποιοσδήποτε άλλος.

(β) Λέει πολλά το γεγονός ότι, ενώ για μας ήταν φανερή η επιδίωξη μας για εφαρμογή της Νομοθεσίας και των διαδικασιών αφού σε αυτήν την προσπάθεια μας αναμείξαμε και προσωπικά τον ίδιο τον Γενικό Ελεγκτή, στις συνεδρίες του ΣΠ γι΄ αυτό και σας αποστέλλετο πρόσκληση πλην δεν εκπροσωπήθηκε το γραφείο σας για να εκφέρει τις απόψεις του, ενώ σε άλλες περιπτώσεις παρευρίσκεστε. Αναμένεται μια πειστική απάντηση γιατί δεν παρευρεθήκατε.

8. (α) Σε σχέση με το Εύρημα 4 ότι τα Ε/Π του Ανάδοχου δε διέθεταν σειρήνα προαναγγελίας ρίψεων νερού, σύστημα παρακολούθησης και σύστημα πρόσκρουσης σε καλώδια (WSPS) διατηρούμε τη θέση μας ότι δεν είναι ουσιώδης απόκλιση. Επαναλαμβάνουμε ότι το θέμα έχει κριθεί τόσο από την Επιτροπή Αξιολόγησης όσο και από την Επιτροπή Παραλαβής όπου οι ειδικοί έκριναν ότι η απόκλιση δεν επηρέαζε την επιχειρησιακή ετοιμότητα των ελικοπτέρων, από τη στιγμή δε που για τα όργανα αυτά δόθηκε παράταση για να εγκατασταθούν κρίθηκε ότι δεν επηρεαζόταν ούτε ο Διαγωνισμός και στη συνέχεια η σύμβαση. Με τη θέση τους συμφωνεί και ο ΟΦ που υπέβαλε τα σχόλια κατά τον ανοικτό Διαγωνισμό ΤΔ 40/2022.

(β) Το Εύρημα 4 δεν έχει συνάφεια με τα γεγονότα. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι παρατέθηκαν οι αριθμοί με το κόστος της μίσθωσης σκόπιμα από μόνοι τους χωρίς σχόλια και μάλιστα κατά τρόπο (με τη σύγκριση) που έδωσε ατυχώς τροφή στον τύπο. Στόχος η δυσφήμιση και η σπίλωση του ονόματος του Τμήματος, του Διευθυντή και των Λειτουργών του, ειδικά με την αναφορά για ψηλό κόστος που ευκολότερα επέτρεπε συσχετισμό με τη δήθεν διαφθορά. Αναμένεται η τοποθέτηση σας, αν είναι ψηλό ή εξωπραγματικό το κόστος. Όπως έχει αναφερθεί και στην παράγραφο 7 πιο πάνω η τεκμηρίωση της δαπάνης έχει επιβεβαιωθεί από τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά τη σχετική διερεύνηση την οποία έχουμε κάνει.

9. Σε σχέση με το Εύρημα 5/Σύσταση 5 που αφορά το θέμα αν έχει γίνει αλλαγή υπεργολάβου/ιδιοκτήτη Ε/Π διατηρούμε τη θέση μας και ισχύουν τα σχόλια μας. Έχει γίνει αλλαγή του «Άλλος Φορέας» και όχι του «Υπεργολάβου», το όλο δε θέμα έχει δημιουργηθεί και αποδίδεται στη μη πιστή μετάφραση. Συγκεκριμένα, η προκήρυξη του Διαγωνισμού ΤΔ 48/2022 ήταν στην αγγλική γλώσσα, ενώ η Έκθεση Αξιολόγησης στην ελληνική. Η Επιτροπή Αξιολόγησης, μεταφράζοντας τον αγγλικό όρο OTHER ENTITIES, αναφέρει στην Έκθεση τη λέξη ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΟΣ αντί της λέξης ΑΛΛΟΣ ΦΟΡΕΑΣ, χωρίς αυτό να σημαίνει την αυστηρή έννοια που αποδίδεται στους διαγωνισμούς. Αυτό εξάλλου, τεκμαίρεται και στο ΈΝΤΥΠΟ 14 (FORM 14: TEMPLATE FOR THE DECLARATION OF OTHER ENTITIES) το οποίο ζητήθηκε από την Επιτροπή Αξιολόγησης και υποβλήθηκε από τον ΟΦ. Επαναλαμβάνεται ότι η αλλαγή του “Άλλος Φορέας”, επιτρέπεται/προβλέπεται σε πρόνοια στο “PART A: Instructions to Economic Operators – 3. Legal Framework -3. (1)(1)(a)” των εγγράφων του διαγωνισμού ΤΔ 48/2022 και με ενεργοποίηση των προνοιών του άρθρου 63 Ν. 73(Ι)/2016.
10. Επί του Ευρήματος 6/Σύστασης 5 που αφορά τους ισχυρισμούς/καταγγελίες του μέλους της Επιτροπής Παραλαβής που διαφώνησε παρατηρούνται τα ακόλουθα.

(α) Το εν λόγω μέρος της Έκθεσης βασίζεται και στην Έκθεση Γεγονότων που ετοίμασε το μέλος της Επιτροπής Παραλαβής που διαφώνησε πλην όμως έχουμε την άποψη ότι είναι εκτός του σκοπού και των κριτηρίων ελέγχου καθώς επίσης δε βασίζεται μόνο σε στοιχεία που έχουν δοθεί από την ελεγχόμενη οντότητα.

(β) Χωρίς επηρεασμό της πιο πάνω γενικής θέσης και σε σχέση με τη δική σας έρευνα και τους δικούς σας χειρισμούς έχουμε σημειώσει την αναφορά σας ότι δήθεν «σε κανένα σημείο δεν αναφέρεται ότι υιοθετούμε τις θέσεις του» και γι’ αυτό θα παραπέμψετε το θέμα στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς. Πάμπολλα τα ερωτήματα. Αυτά που αναφέρονται είναι μόνο μερικά:

i. Ποιοι ήταν οι λόγοι και ποια ήταν τα στοιχεία για να κριθεί αναξιόπιστη η Έκθεση Παραλαβής και αξιόπιστη ή όχι θέση του μέλους που διαφώνησε ώστε να τίθεται θέμα για να παραπεμφθεί στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς;
ii. Έχετε υπεισέλθει αναρμοδίως σε τεχνικά θέματα τα οποία ανήκουν στους ειδικούς για να διαμορφώσετε το Εύρημα και Σύσταση σας ότι υπάρχουν δήθεν «….σοβαρά θέματα ασφάλειας των πτήσεων….».
iii. Ποια είναι η θέση του Αρχηγού Αστυνομίας; Έχουμε καταγγελθεί στον Γενικό Εισαγγελέα; Θα καταγγελθούμε στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της διαφθοράς. Σε πόσους τέλος πάντων έχουμε καταγγελθεί ή θα καταγγελθούμε και πόσες έρευνες θα γίνουν επί του ιδίου θέματος;
iv. Από τη στιγμή που έχετε περιλάβει μια τέτοια κρίση στην Έκθεση σας, έχετε παραβιάσει μια από τις πιο θεμελιώδεις αρχές. Δε μας δόθηκε το δικαίωμα και δε μας έχετε ακούσει επί της Έκθεσης του μέλους που διαφώνησε.
v. Συνεχίζετε να ομιλείτε για τις καταγγελίες/ισχυρισμούς του διαφωνούντος μέλους σε ότι αφορά τη διαδικασία αξιολόγησης. Έχουμε υποδείξει ότι αναρμοδίως ασχολήθηκε με την αξιολόγηση. Και γιατί να ασχολούμαστε με τις καταγγελίες/ισχυρισμούς του την στιγμή που έχουμε ενώπιον μας το δικό σας έλεγχο;
vi. Αναφέρετε ότι δεν έγινε κατορθωτό από μέρους σας να γίνει ένας ολοκληρωμένος έλεγχος της παραλαβής αναφέροντας ως «πρόσχημα» ότι τα πλείστα εκ των εγγράφων επιστράφηκαν στους ιδιοκτήτες των ελικοπτέρων. Αλλοίμονο, αν μια Ελεγκτική Υπηρεσία δεν μπορεί να ολοκληρώσει ένα έλεγχο. Ήταν τόσο απλό, να ζητήσει να προσκομιστούν τα έγγραφα ή/και να γίνουν άλλες ενδεδειγμένες ενέργειες όπως πράξαμε εμείς και αναφέρεται πιο κάτω.

(γ) Χωρίς επηρεασμό και πάλι της πιο πάνω γενικής μας θέσης και σε σχέση με τα θέματα των καταγγελιών/ισχυρισμών του διαφωνούντος μέλους δεν έχουν διατυπωθεί κατά σαφή και συγκεκριμένο τρόπο για να μπορούν να απαντηθούν. Είναι όμως φανερό ότι έχουμε εργαστεί με μεγαλύτερο ζήλο και αποτελεσματικότητα απ’ ότι εσείς αφού έχουμε ολοκληρώσει τη διερεύνηση του ενδεχομένου πλαστογραφίας. Το αποτέλεσμα αυτής της διερεύνησης ήταν πως δεν υπάρχει πλαστογραφία. Συγκεκριμένα με την επιστολή μας ημερ. 4/10/2022 δηλαδή αμέσως μόλις εγέρθηκε το εν λόγω ζήτημα αποταθήκαμε στην Πρεσβεία της Ουκρανίας στην Κύπρο και είχαμε ζητήσει τον έλεγχο της αυθεντικότητας των ακόλουθων εγγράφων: Authorization of High Risk Commercial Specialized Specialized Operation Certificates of Aircompany Rosavia, Certificates of Airworthiness and Airworthiness Review Certificates of the two Kamov Ka- 32T helicopters and the Certificates of Insurance. Η Πρεσβεία της Ουκρανίας στην Κύπρο με την επιστολή της ημερομηνίας 17/11 επιβεβαίωσε την αυθεντικότητα των εν λόγω εγγράφων. «Άνθρακες ο θησαυρός» των ισχυρισμών/καταγγελιών περί πλαστών εγγράφων και περί διαφθοράς. Σημειώνεται ότι η εν λόγω επιστολή/απάντηση λήφθηκε στο Τμήμα στις 16/12 και ότι δεν την είχαμε υπόψη όταν αποστέλλαμε τα σχόλια μας στις 22/11. Τα ερωτήματα αμείλικτα:

i. Αφού σας είχαμε ενημερώσει ότι αρχίσαμε τη διερεύνηση του θέματος γιατί δεν αναμένατε την ολοκλήρωση της διερεύνησης μας;
ii. Όντως ήταν «πρόσχημα» το ότι δεν ήταν στη διάθεση σας τα έγγραφα. Καλυπτόμενοι πίσω από το «ενδεχόμενο» και τη διασύνδεση του, ειδικά με τη «διαφθορά», μας έχετε δυσφημίσει και σπιλώσει το όνομα. Ενδεχόμενα να ήταν σκοπός σας. Ανεπίτρεπτο στα πλαίσια ενός ελέγχου να μην υπάρχει μια βασική διερεύνηση. Άλλος ένας λόγος γιατί δεν ήταν δίκαιος ο έλεγχος.

Β. Διαγωνισμοί αρ. ΤΔ 4/2022 και ΤΔ 47/2022 για την παροχή υπηρεσιών μίσθωσης (wet leasing) δύο αεροπλάνων για πυρόσβεση και διενέργεια περιπολιών για άμεσο εντοπισμό και κατάσβεση πυρκαγιών για την καλοκαιρινή περίοδο του έτους 2022 με δικαίωμα προαίρεσης για το έτος 2023.

11. Σε σχέση με το Εύρημα της Έκθεσης που αφορά το θέμα αν έχει γίνει αποδοχή αποκλίσεων σε ουσιώδεις όρους του Διαγωνισμού και ειδικότερα σε σχέση με τις άδειες των πιλότων και μηχανικών, την εκτίμηση δαπάνης και τη διάρκεια της Σύμβασης για το έτος 2022 σημειώνονται τα ακόλουθα.

(α) Άδειες των πιλότων και μηχανικών

Οι άδειες των πιλότων και μηχανικών σύμφωνα και με την υφιστάμενη νομοθεσία στην Κύπρο πρέπει να εκδίδονται από κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ασφάλειας Αεροπλοΐας (EASA). O Κανονισμός ΕU 2018/1139 και ΕU 2021/1087 εφαρμόζονταν στην Κυπριακή Αεροπορία. Η εξαίρεση που ενδεχόμενα δίνεται από τα κράτη μέλη στα κρατικά αεροσκάφη εφαρμόζεται εκεί όπου τα κράτη μέλη έχουν εθνική νομοθεσία για τα κρατικά αεροσκάφη. Περαιτέρω σημειώνεται ότι σύμφωνα με το Άρθρο 2 του κανονισμού, σημείο 3, «Όσον αφορά το στοιχείο α), τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι δραστηριότητες και οι υπηρεσίες που εκτελούνται από τα εκεί αναφερόμενα αεροσκάφη (κρατικά αεροσκάφη) διεξάγονται λαμβανομένων δεόντως υπόψη των στόχων του παρόντος κανονισμού σχετικά με την ασφάλεια. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν επίσης τον ασφαλή διαχωρισμό, όπου κρίνεται σκόπιμο, των αεροσκαφών αυτών από τα υπόλοιπα αεροσκάφη».

Στην Κύπρο δεν υπάρχει ειδική νομοθεσία για τα κρατικά αεροσκάφη. Ως εκ τούτου το πλαίσιο λειτουργίας της Μονάδας Πτητικών Μέσων του Τμήματος πρέπει να βασίζεται στους Κανονισμούς EASA. Για διάφορους λόγους που δεν είναι του παρόντος, αυτό δεν έχει ακόμη επιτευχθεί πλήρως, για αυτό σήμερα εργαζόμαστε με EASA και μόνο εκεί και όταν δεν είναι δυνατό δεν εργαζόμαστε με EASA, αλλά πάντοτε σύμφωνα με κάποιο πλαίσιο, πρώτα το διεθνές πλαίσιο ICAO ή κάποιο εθνικό. Είναι για αυτό το λόγο που στις τεχνικές προδιαγραφές καθορίστηκαν για τους πιλότους και μηχανικούς άδειες EASA. Η απόφαση αυτή ήταν ορθότατη και δε θα επιτρέψουμε συζήτηση της. Αυτό εφαρμόστηκε και στον παλαιό Διαγωνισμό του 2020. Τονίζεται ότι, με τα δεδομένα όπως διαφοροποιηθεί και έχουμε σήμερα έχει φτάσει η στιγμή να γίνει το ίδιο και με τα ελικόπτερα.

Αναφέρεται επίσης ότι κατά τη διαδικασία υποβολής των προσφορών, και πριν την τελευταία ημέρα υποβολής εισηγήσεων/διευκρινήσεων, κανένας από τους 12 οικονομικούς φορείς που παρέλαβαν τα έγγραφα δεν υπέβαλε εισήγηση για το εν λόγω σημείο των αδειών για τους πιλότους και μηχανικούς. Στη συνέχεια, κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης υπήρχαν 3 οικονομικοί φορείς που συμμετείχαν στη διαδικασία και είχαν το δικαίωμα να προβούν σε εισηγήσεις, χωρίς όμως να γίνει οποιαδήποτε εισήγηση. Από κανέναν δεν στερήθηκε το δικαίωμα να υποβάλει το οποιοδήποτε αίτημα. Περαιτέρω σημειώνεται ότι, όταν το θέμα των τεχνικών όρων μπήκε υπό διαπραγμάτευση, σύμφωνα με τα έγγραφα του Διαγωνισμού ΤΔ 47/2022, PART A, Paragraph 10.1, και έχοντας υπόψη ότι οι δύο ΟΦ δεν υπέβαλαν ουσιαστική προσφορά (απέστειλαν φωτογραφικό/ενημερωτικό υλικό), είναι προφανές ότι, δεν επηρεάστηκε ο υγιής διαγωνισμός αλλά ούτε και η ίση μεταχείριση. Ρωτήσαμε και ρωτούμε, είναι γνωστός κάποιος ΟΦ που θα μπορούσε να συμμετάσχει στο Διαγωνισμό και αποκλείστηκε; Ήλθαν αεροπλάνα από Χιλή και Αργεντινή και εσείς λέτε ότι επηρεάστηκε ο υγιής διαγωνισμός και η ίση μεταχείριση.

Με βάση τα πιο πάνω, ειδικά όμως λαμβάνοντας υπόψη ότι, η άδεια λειτουργίας του Ανάδοχου ΟΦ είναι EASA, καθώς επίσης ότι, τόσο οι πιλότοι όσο και μηχανικοί θα εργάζονται κάτω από το Operation και Training Manual της TITAN FIREFIGHTING COMPANY SL το οποίο είναι σύμφωνα με τους κανονισμούς EASA, ασκήθηκε η διακριτική μας ευχέρεια κρίνοντας ως μη ουσιώδη απόκλιση τη μη κατοχή αδειών EASA.

(β) Εκτίμηση δαπάνης

Το Εύρημα της Έκθεσης ότι η τιμή της Προσφοράς είναι υπερβολικά ψηλή σε σχέση με την εκτίμηση δαπάνης είναι αβάσιμο, ατεκμηρίωτο και αυθαίρετο. Δεν μπορεί να εξάγεται ένα τέτοιο συμπέρασμα με απλή σύγκριση των δύο τιμών. Είναι η τιμή της Προσφοράς που πρέπει να κριθεί αν είναι εξωπραγματική. Είχαμε τη διακριτική ευχέρεια ως ΑΑ, μάλιστα και με βάση τη νομολογία, να τεκμηριώσουμε και έχουμε τεκμηριώσει λαμβάνοντας υπόψη το αντικείμενο της Σύμβασης καθώς και τις γενικές και ειδικές συνθήκες που περιέβαλλαν τον εν λόγω Διαγωνισμό ότι η τιμή της εν λόγω Προσφοράς ήταν λογική και σε καμιά περίπτωση εξωπραγματική. Ανέμενε κάποιος μια Σύμβαση με αεροπλάνα και πιλότους από την Αργεντινή και τη Χιλή να έχει το ίδιο κόστος με μια Σύμβαση με αεροπλάνα και πιλότους από την Ισπανία; Ανέμενε κάποιος όταν τα παρατηρούμενα προβλήματα της περιορισμένης αγοράς των αεροπλάνων, καθίσταντο μεγαλύτερα αφ΄ ενός μεν λόγω της αυξημένης ζήτησης ως αποτέλεσμα της σημασίας που αποδίδεται στην αεροπυρόσβεση και αφ΄ ετέρου λόγω των προβλημάτων της πανδημίας και του πολέμου ότι, η φετινή Σύμβαση θα είχε το ίδιο κόστος με την παλαιά; Ως εκ τούτου δεν μπορεί να τίθεται θέμα απόκλισης της τιμής της Προσφοράς σε σχέση με την εκτίμηση δαπάνης. Γίνεται συνεχώς επίκληση γενικά και αόριστα της ίσης μεταχείρισης των ΟΦ. Ρωτήσαμε και ρωτούμε και πάλι, είναι γνωστός κάποιος ΟΦ που θα μπορούσε να συμμετάσχει στο Διαγωνισμό και δεν συμμετείχε λόγω της εκτίμησης της δαπάνης; Ως εκ των πιο πάνω θεωρούμε το Εύρημα αυτό και απαράδεκτο. Όταν η τιμή προέκυψε από ένα έγκυρο Διαγωνισμό και δεν κρίνεται εξωπραγματική γιατί να γίνεται αυτή η συζήτηση και ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών συνιστά θέμα ασφάλειας.

(γ) Διάρκεια της Σύμβασης για το έτος 2022

Το Εύρημα είναι λανθασμένο και είναι ανεπίτρεπτο στα πλαίσια ενός ελέγχου για τέτοια θέματα να γίνονται λάθη. Είναι ολοφάνερο ότι η περίοδος της Σύμβασης για το 2022 θα ήταν για το υπόλοιπο της περιόδου των 6 μηνών (1/5 μέχρι 31/10) από την έναρξη της Σύμβασης. Τελικά για το 2022 η έναρξη της Σύμβασης ήταν την 1/7 και η διάρκεια της 4 μήνες, ακριβώς όπως ήταν ο επιδιωκόμενος σκοπός του Διαγωνισμού. Επιπρόσθετα τούτου, σημειώνεται ότι στα έγγραφα του Διαγωνισμού υπήρχε πρόνοια για διαπραγμάτευση της χρονικής διάρκειας. Τέλος, το Εύρημα είναι λανθασμένο και ως προς το πως θα επηρέαζε τον ανταγωνισμό η μειωμένη περίοδος της Σύμβασης αφού η μειωμένη διάρκεια της Σύμβασης, από 51/2 σε 4 μήνες, αν ήταν δυνατό να τεθεί ευθύς εξ’ αρχής που δεν ήταν δυνατό, θα μείωνε αντί να διεύρυνε τον ανταγωνισμό.

12. Σε σχέση με την παραπομπή του εν λόγω θέματος στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, λαμβάνοντας υπόψη ότι το τρίτο σημείο σε σχέση με τη διάρκεια της Σύμβασης για το έτος 2022 είναι εκτός συζήτησης ενώ τα άλλα δύο με βάση τα όσα έχουν εκτεθεί στην παράγραφο 11 πιο πάνω ενέπιπταν στη διακριτική ευχέρεια της ΑΑ, σαφώς και δεν υπάρχει παραβίαση της Νομοθεσίας περί Δημοσίων Συμβάσεων. Κατηγορηματικά λοιπόν δεν υπάρχει ενδεχόμενο κατάχρηση εξουσίας.
13. Σε σχέση με το ζήτημα ότι το Τμήμα δεν ανταποκρίθηκε στα ερωτήματα/ζητηθέντα στοιχεία της επιστολής σας ημερ. 22/8/2022 είναι απαράδεκτο να εξακολουθείτε να επιμένετε για ένα τέτοιο θέμα. Εσείς γιατί δεν πράξετε το απλό και το αυτονόητο, να επανέλθετε με μια υπενθύμιση; Για να έχετε άλλο ένα θέμα στον έλεγχο σας;

Γ. Διαγωνισμός με αρ. ΤΔ 37/2022 για την αγορά ενός αεροπλάνου πυρόσβεσης και υπηρεσιών πιλότων για την περίοδο 2023 – 2027, με δικαίωμα ανανέωσης για τα έτη 2028 και 2029, και την αγορά δύο πυροσβεστικών αεροπλάνων και υπηρεσιών πιλότων και συντήρησης για την 2023 – 2027, με δικαίωμα ανανέωσης για τα έτη 2028 και 2029.

14. Διατηρούμε την άποψη μας ότι η υπόδειξη συγκεκριμένων συστημάτων/οργάνων εντός του πιλοτηρίου είναι εντελώς απαραίτητη σύμφωνα με τα όσα έχουμε εξηγήσει στην επιστολή μας προς εσάς και στα σχόλια μας επί του Προσχεδίου της Έκθεσης, και περαιτέρω σημειώνεται ότι αυτό δεν επηρεάζει τις συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού, αλλά ούτε και επηρεάζει την προσέλκυση προσφοροδοτών. Ο Διαγωνισμός αφορά την προμήθεια αεροσκαφών και την παροχή υπηρεσιών αεροπυρόσβεσης και όχι την εγκατάσταση οργάνων στο πιλοτήριο. Απλά οι προσφοροδότες θα ζητήσουν από τους κατασκευαστές των αεροπλάνων να τοποθετήσουν τα συγκεκριμένα συστήματα/όργανα. Δεν μας έχετε πει και αναμένουμε να μας πείτε συγκεκριμένα πως επηρεάζεται ο ανταγωνισμός. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει θέμα επηρεασμού του ανταγωνισμού, κατηγορηματικά δεν υπάρχει θέμα παράβασης της Νομοθεσίας και καμιά παραδοχή δεν δίνεται ότι έχουμε παρανομήσει. Θέμα θα υπήρχε αν δεν προχωρούσαμε με τον τρόπο που προχωρούμε και θα ερχόμαστε εκ των υστέρων να αντικαταστήσουμε αυτά τα συστήματα/όργανα. Έχετε υπεισέλθει σε τεχνικά θέματα που άπτονται και σε θέματα ασφάλειας των πτήσεων. Ποιος είναι ο υπόλογος και ποιος θα λογοδοτήσει για την ασφάλεια των πτητικών επιχειρήσεων;
15. Για την αγορά των αεροπλάνων αναφέρετε ότι φωτογραφίζεται ένας τύπος αεροπλάνου. Γενικά και αόριστα. Σας έχουμε ενημερώσει ότι υπάρχει γραπτή δήλωση ΟΦ ότι θα συμμετάσχει στο Διαγωνισμό με το δεύτερο τύπο αεροσκάφους και εξακολουθείτε να επιμένετε. Αναμένουμε να μας πείτε συγκεκριμένα πως φωτογραφίζεται ο οποιοσδήποτε τύπος αεροπλάνου; Γενικά και αόριστα ομιλείτε για ελλιπή έρευνα της αγοράς. Αναμένουμε να μας πείτε συγκεκριμένα για τη δική σας έρευνα για να ομιλείτε ότι η δική μας είναι ελλιπής. Λυπούμαστε πολύ γιατί, είτε δεν έχετε αντιληφθεί το θέμα του Διαγωνισμού, είτε ότι τα σχόλια σας είναι άτοπα. Τούτο γιατί ο Διαγωνισμός αφορά την προμήθεια αεροπλάνων οπόταν οποιαδήποτε εταιρεία που διαχειρίζεται αεροσκάφη με μεταφορική ικανότητα 2900 λίτρων ή και περισσοτέρων μπορεί να υποβάλει προσφορά νοουμένου ότι τηρεί τις προδιαγραφές. Άρα δεν είναι προσφορά στην οποία ανταγωνίζονται μόνο κατασκευαστές αεροπλάνων. Περισσότερο είναι Διαγωνισμός στον οποίο ανταγωνίζονται οικονομικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στην αεροπυρόσβεση οι οποίοι πρέπει να συμπράξουν με τους κατασκευαστές. Υπάρχει προσφορά σε εξέλιξη στην Ελλάδα για 36 αεροσκάφη με ελάχιστες προδιαγραφές 3000 λίτρα. Η Ευρωπαϊκή επιτροπή που χειρίζεται την χρηματοδότηση των κρατών μελών για θέματα Πυροσβεστικών Πτητικών Μέσων έχει ως ελάχιστη προδιαγραφή τα 3000 λίτρα. Έχετε διερωτηθεί αν και στις δύο περιπτώσεις (Ελλάδα και Ε.Ε.) ευνοείται ένας κατασκευαστής αεροσκαφών;
16. (α) Για το θέμα της αγορά ή της μίσθωσης των αεροπλάνων, επαναλαμβάνουμε ότι η αγορά και όχι η μίσθωση αεροπλάνων ήταν και η δική σας κατά καιρούς θέση η οποία διατυπώθηκε και στην τελευταία Ειδική Έκθεση σας ΤΔ/01/2021 – Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και οικονομικότητας των μέτρων που εφαρμόζει το ΤΔ, σε σχέση με την πρόληψη των δασικών Πυρκαγιών».

(β) Σε σχέση με την αναφορά σας ότι, κάναμε αναφορά στην Έκθεση που ετοιμάστηκε το 2016 στην οποία γινόταν εισήγηση για αγορά τριών (και όχι δύο όπως εσείς αναφέρετε) αεροπλάνων αλλά δεν κάναμε αναφορά στη διαφωνία την οποία είχε εκφράσει ένα εκ των μελών της Επιτροπής είναι ανεπίτρεπτη και απαράδεκτη. Δεν μπορεί μια απλή παράθεση των γεγονότων να δέχεται αυτήν την κριτική. Και γιατί να γίνει αναφορά; Το πόρισμα της Επιτροπής δεν ήταν η άποψη της πλειοψηφίας; ή εκτός και αν άλλαξαν οι αρχές της δημοκρατίας και πρέπει να υιοθετείται πλέον η άποψη της μειοψηφίας. Αυτό το εύρημα σας φιγούραρε στις εφημερίδες ως έκθεση που απέκρυψε το Τμήμα Δασών. Η Επιτροπή του 2018 μελέτησε και τις Εκθέσεις του 2016 και 2013, άρα οι Εκθέσεις του 2016 και 2013 μόνο ιστορική αξία έχουν. Η έκθεση λοιπόν που ήταν δεσμευτική και υλοποιήθηκε ήταν αυτή του 2018. Και σε αυτή την έκθεση διαφώνησε ένα μέλος το οποίο υποστήριξε την αγορά αντί τη μίσθωση. Μπορείτε να μας πείτε αν το αποκρύψαμε και αυτό; Παρακαλούμε να μας εξηγήσετε γιατί σε αυτήν την περίπτωση δεν υιοθετείτε την άποψη του μέλους που διαφώνησε. Αυτός είναι ο δίκαιος έλεγχος!!!

17. Σε σχέση με τα γενικά συμπεράσματα και συστάσεις διατηρούμε τις θέσεις μας και ισχύουν τα σχόλια μας και ειδικά σε ότι αφορά τη σύσταση «να ανατεθεί σε επιτροπή ειδικών/εμπειρογνωμόνων/συμβούλων, ……, η μελέτη των αναγκών σε πτητικά και όχι μόνο μέσα πυρόσβεσης για την Κυπριακή Δημοκρατία, ….» υποδεικνύεται ότι ο κατά Νόμο αρμόδιος να “σχεδιάζει και εφαρμόζει όλα τα αναγκαία μέτρα για την πρόληψη και καταστολή των δασικών πυρκαγιών” είναι ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών. Επιπρόσθετα έχουμε και την άποψη ότι είναι και εκτός του σκοπού και των κριτηρίων του ελέγχου.
18. Καταληκτικά

• φέραμε σε πέρας Διαγωνισμούς με δύσκολα αντικείμενα, με ιδιαίτερες συνθήκες της αγοράς και σε μια πολύ δύσκολη περίοδο λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και του πολέμου
• δε χωρεί η παραμικρή αμφιβολία ότι ακολουθήσαμε τη Νομοθεσία και τις διαδικασίες
• αναζητήσαμε και είχαμε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους και ενδιαφερόμενους υπηρεσιακούς φορείς
• βοηθήσαμε τον ανταγωνισμό, ενώ η ίση μεταχείριση των ΟΦ εφαρμόστηκε σε επίπεδα που μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρότυπο
• δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η αντιμετώπιση των πυρκαγιών συνιστά θέμα ασφάλειας και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται
• εχέγγυο για το έργο που επιτελέστηκε σε αυτές τις Συμβάσεις αποτελεί το έργο που επιτελείται σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων του Τμήματος μου
• τα λεφτά του φορολογούμενου που δαπανήθηκαν για κάλυψη του αυξημένου κόστους των πτητικών μέσων και της αύξησης των δασοπυροσβεστών το ανταποδώσαμε με τον καλύτερο τρόπο υπερκαλύπτοντας το στο πολλαπλάσιο γράφοντας και ιστορία αφού το 2022 ήταν η καλύτερη χρονιά από το 1960 στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών
• δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, μπορεί να έχει επιτελεστεί σημαντικό έργο και να έχει γίνει αξιόλογη πρόοδος, πρέπει όμως να αναγνωρίσουμε ότι, απομένουν ακόμη πολλά για να γίνουν τόσο στα θέματα των πυρκαγιών όσο και στα άλλα θέματα και όμως έχουμε αυτόν τον έλεγχο ο οποίος μας έχει εκθέσει ανεπανόρθωτα μέσω των ΜΜΕ προς το κοινό και ειδικά πάλι την τιμιότητα και ακεραιότητα μας. Είναι κρίμα και άδικο με τους ελέγχους της η ΕΥ να φέρνει αυτά τα αποτελέσματα. Πρέπει επίσης να προβληματίσει αν με αυτούς τους ελέγχους, η ΕΥ κτίζει την κοινωνία που θέλουμε.

Τα πιστοποιητικά των αεροπλάνων

Τα πιστοποιητικά των αεροπλάνων υπάρχουν και είναι αυθεντικά επιμένει το Τμήμα Δασών.

Ιδού τα πιστοποιητικά που εξασφάλισε το OMEGAlive: